Biberonlar ve Biberon Kullanımı Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey!
Bebekler için biberon seçimi söz konusu olduğunda insanın kafasının karışması çok normal. Çünkü piyasada malzeme, şekil ve boyut bakımından çok sayıda seçenek mevcut. Buna bir de ekstra özellikleri eklediğinizde, iş içinden çıkılması zor bir hal alıyor.
Peki, bebeğiniz için en uygun biberonu nasıl seçeceksiniz?
Tabii ki bol bol okuyarak ve deneyerek. Çünkü işin esası, bebeğin ihtiyacı olan besini rahat alabilmesine, yani bebeğin ihtiyacının rahat ve güvenli bir şekilde karşılanmasına dayanıyor.
Bu yazıyı biberon seçiminde size yol göstermesi için hazırladık. En çok sorulan ebeveyn sorularına cevap aradık. Farklı malzeme, boyut ve şekildeki biberonların esaslarını yazdık. Seçiminizde kolaylık sağlamasını umuyoruz.
Biberona Ne Zaman Başlamalı?
Tüm dünyada uzmanların biberona başlamak konusundaki ortak görüşü şöyle: Doğumdan sonra en az 3-4 hafta beklemek.
Bu durum tabii ki emziren anneleri ilgilendiriyor. Bebeğin çeşitli nedenlerle formül mamayla beslenmesi durumunda biberona hemen başlanır.
Şimdi anne sütü alan bebeğin biberona ne zaman ve ne şekilde başlaması gerektiğine bakalım:
- Amerikan Hamilelik Derneği’ne göre bir bebeğin biberonla tanışması için öncelikle emzirmenin iyice yoluna girmesi gerekir. Bu durumda anne emzirme sorunları yaşıyorsa, hemen biberona geçiş yapmak bebekte karmaşanın ve emzirme zorluklarının artmasına yol açabilir.
- Bebeklerin beslenmede kendi biberon ve emzik tercihleri olabilir. Yani bebeğin ihtiyacı olan ikiliyi (biberon ve emziği) bulmadan önce muhtemelen birkaç marka ve ürünü denemek zorunda kalabilirsiniz.
- Çok farklı emzik boyları ve şekilleri mevcut. Biberondan süt ya da mamanın akış hızını belirleyen memenin ucundaki delik. Küçük delikten besin yavaş akar. Bu nedenle başlangıç için tek ve küçük delik idealdir.
Uluslararası La Leche Örgütü’nün süt pompalamaya ve sütü biberonla vermeye yaklaşımı ise şöyle:
- Emzirme doğumdan yaklaşık 4 hafta sonra düzene girer. Bu noktaya geldikten sonra, her emzirmenin ardından göğüslerinizde kalan sütü sağın. Unutmayın siz sadece kalanı sağıyorsunuz, yani göğsünüzden çok fazla süt gelmesini beklemeyin.
Sağdığınız sütü hemen dondurun. - Çocuk doktoru bebeğinizin kilosuna göre ihtiyacı olan ortalama süt miktarını size mutlaka bildirir.
- Derin dondurucuda yeterli oranda süt biriktiğinde ve doğru zamanın geldiğine inandığınızda bebeği ilk kez biberonla tanıştırmanın zamanı gelmiş demektir.
- Bebeği biberonla tanıştırmak için herkesin sakin bir gününü tercih edin. Dilerseniz yanında rahat ettiğiniz bir yetişkin de sizinle birlikte olsun. Bu kişi eşiniz, partneriniz, anneniz, bir arkadaşınız ya da bir akrabanız olabilir.
- Bebek sizin yerinize bir başkasından biberonu daha rahat kabul edebilir. Çünkü sütü sizin göğsünüzden emmeye alışkın olan bebek, beslenmek için biberon gibi yabancı bir nesneyi sizden kabul etmekte zorlanabilir. Buna bir anlama veremeyebilir.
- Geceden bebeğe vereceğiniz miktarda sütü derin dondurucudan çıkarıp buzdolabına koyun ki buzu çözülsün.
- Beslenme zamanı geldiğinde sütü biberona koyun ve biberonu sıcak suyun içine yerleştirin. Böylece biberon ve içindeki süt ısınmış olsun.
- Biberon memesini sıcak suyun altına tutup hafif ısıtmak da bebeğin biberon emziğini kabul etmesi açısından yardımcı olabilir.
- Bebeği bir kolunuzun üzerinde yavaşça emzirme pozisyonuna getirin. Yani bebeğin başı yukarıda olmalı ve bebeğin bedenini kolunuzla desteklemelisiniz.
- Biberon emziğiyle bebeğin dudaklarına hafifçe dokunun ve böylece bebeğin ağzını açmasını sağlayın.
- Bebeğin biberon memesini tamamen kavradığından emin olun.
- Biberon şişesinin emziğe süt gelecek açıda olmasına dikkat edin. Ne çok dik ne de çok yatay olmalı.
- Bebek biberonu reddederse onu zorlamayın.
Biberon Hangi Durumlarda Kullanılır?
Herkesin bildiği gibi uzmanlar bir bebeğin en az 6 ay ve hatta mümkünse 2 yıl anne sütü almasını öneriyor. Anne sütünün de en doğal şekilde verilmesinin yani annenin emzirmesinin daha iyi olacağını söylüyorlar. Ancak hayat bu, ideali annenin emzirmesi olarak görünse de bu durum anneler üstünde baskı yaratmamalı. Bir anne bazı durumlarda biberonu iyi bir alternatif olarak kullanabilmeli.
Aşağıda biberonun kullanıldığı bazı durumları derledik.
- Çeşitli sebeplerle sütün yetersiz olduğu durumlarda mama vermek gerekiyorsa,
- Annenin çeşitli nedenlerle sütü gelmiyorsa,
- Annenin yaşadığı hastalık nedeniyle emzirmemesi gerekiyorsa,
- Prematüre bebek annenin memesini kavramakta güçlük yaşıyorsa,
- Annenin çok ciddi meme ucu sorunları varsa,
- Anne hem emzirmek hem de bebeğini biberonla beslemek istiyorsa,
- Annenin sosyal yaşamı bebeği biberonla da desteklemeyi gerektiriyorsa,
- Annenin işe başlama zamanı geldiyse ve sütünü sağarak bebeğine bırakıyorsa biberon kullanmak gerekir.
Biberon Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Biberon seçerken dikkat etmeniz gerekenler;
- Biberonun yapıldığı madde (cam, silikon, plastik)
- Biberonun boyu ve şekli
- Biberonun anti-kolik özelliği
- Biberon ucunun şekli ve yapıldığı madde
- Biberon ucundaki delik sayısı
- Biberonlar cam, plastik ya da silikon malzemeden yapılmış olabilir ancak şişesinin ya da emziğinin içeriğinde kesinlikle Bisfenol A (BPA) maddesi bulunmamalıdır.
- Polietersulfon (PES) ve polipropilen (PP) malzemeler kullanılarak üretilen biberonları güvenle kullanabilirsiniz.
- Cam ürünler genellikle en sağlıklı ürünler olarak bilinir.
- Yenidoğan döneminde anne kontrolünde kullanılabilir ancak ilerleyen dönemde düşüp kırılma riskini unutmamalısınız. Örneğin; bebeğin eline cam biberonu verip dolaşmasına izin vermeniz ev kazalarına ve bebeğinizin yaralanmasına sebep olabilir.
Yaşa Göre Biberon Tercihi
Biberon hacimlerine bakacak olursak;
- Yeni doğanlar için genellikle 90-120 ve 120-150 ml’lik biberonlar.
- 3-6 aylık bebekler için ise 240-260 ml biberonlar yeterli olacaktır.
- 6 aydan daha büyük ve iştahlı bebekler için ise 320-340 ml biberonlar seçmek gerekir.
- Piyasada 50 ml biberonlar da bulunuyor. Bunlar da vitamin ya da ilaç vermek için oldukça kullanışlıdır.
- Cam biberonların yılda 1, plastik olanların ise 6 ayda bir değiştirilmesi gerekir.
- Bebek büyüdükçe tüketim miktarı artacağından dolayı da biberonu değiştirmek zorunda kalacağınızı unutmayın.
Kaç Tane Biberon Alınmalı?
240 ml hacminde olan biberonlardan 2-3 tane almak, gün içi akışta işinizi kolaylaştırabilir, 120 ml hacmindeki biberonlar da çeşitli amaçlar için yedekte tutulabilir. 50 ml hacmindeki mini biberonlardan bir tane olması işinize yarayabilir.
Biberon Ucu/Emziği Seçimi Nasıl Olmalı?
Yeni doğan bebeklere ortalama 1,5 aydan önce biberon verilmediğinden dolayı yeni doğan akışlı biberon ucu kullanılmalıdır.
- 0-6 aylık dönemde biberon ucu: 1 numara
- 6-18 aylık dönemde biberon ucu: 2 numara
- 18 + aylık dönemde biberon ucu: 3 numara tercih edilebilir.
- Biberon emziği seçerken dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan birisi de emziğin esneklik özelliğidir.
- Bu özellik sayesinde hava boşluğu esneklikle dengelenebilir. Biberonun emzik başlığı annenin memesini andıracağı için doğal olması önemlidir.
- Böylelikle bebek biberonu reddetmeyecek ve daha kolay beslenecektir. Son dönemde çokça anne memesine benzeyen biberon uçları yapıldı, artık bu konuda seçimi çok daha kolay ve sağlıklı yapabiliyorsunuz.
- Bebekler için biberon seçiminde asla atlanmaması gereken diğer bir konu ise, Anti-kolik biberon! Bebeklerde gaz problemi özellikle ilk aylarda oldukça fazla görülür. Bebeğin gelişmeyen sindirim sistemi ve beslenirken yutulan havalar bize gaz sancısı olarak geri döner.
- Bu sebeple biberon seçerken gaz yapmayanlarının yani anti-kolik olanların tercih edilmesi faydalı olacaktır. Bazı biberonlar içindeki hava valfi ile gaz oluşumunu önerken bazıları ise eğimli yapısı ile bebeklerin mümkün olduğunda az hava yutmasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.
Malzeme, Şekil ve Boyut Bakımından Biberonlar
Bebek doğmadan önce temel ihtiyaçları içeren kararında bir alışveriş; doğum sonrası işleri elbette kolaylaştırır.
Ne var ki konu biberon olunca işler biraz değişir. Çünkü biberon seçiminde bebeğin tercihleri önemlidir. Bunu da doğumdan önce bilemeyeceğiniz için çok sayıda biberon almak doğru değildir. En fazla iki seçenek doğuma hazırlık açısından yeterli olabilir.
Şimdi biberon seçimi için malzeme, şekil ve meme açısından biberonları inceleyelim:
- Biberon Şişesi Malzemesi: Biberon şişeleri plastik, silikon, cam ya da paslanmaz çelik olabilir.
- Plastik şişeler: En büyük artıları hafif ve kırılmaz olmaları. Eksileri ise zamanla yıpranmaları. Plastik şişeleri belli aralıklarla değiştirmek gerekir.
Üzerlerinde çizikler ve çatlaklar oluşması, sızıntı yapmaları, renk değişimleri görülmesi ve koku yapmaları yıpranma belirtileridir.
Plastik biberonlar genel olarak güvenli sayılır. Eski plastik biberonlar Bisphenol A içerirken yeni üretim olanların içeriğinde BPA yer almaz.
Bilinen adıyla BPA, sert plastiklerin içinde bulunan kimyasal bir bileşendir. İnsan sağlığı üzerinde, özellikle hormonal sistem ve üreme sistemini etkileyen ciddi zararları vardır.
Ülkemizde 1 Haziran 2011 tarihinden itibaren BPA’nın biberon, göğüs pompaları gibi bebek ürünlerinde ve gıda ile temas eden her türlü üründe kullanımı yasaklandı.
- Silikon şişeler: Gıda saklamada kullanılabilen silikondan üretilen biberonlar BPA içermez; esnek ve hafiftir.
- Cam şişeler: Cam biberonlar doğal olarak BPA içermez ve uzun ömürlüdür. En sağlıklı biberon çeşidi olduğunu söyleyebiliriz.
Ancak cam biberonlar diğerlerine göre ağırdır ve kırılabilir. Silikon kılıflarla kırılmaya karşı önlem alınabilir.
- Paslanmaz çelik şişeler: Paslanmaz çelik biberonlar BPA içermez, hafif ve dayanıklıdır. Ama diğer seçeneklere göre daha pahalıdır.
Bir de çelik bir şişenin içinde ne kadar mama ya da süt kaldığını diğerlerinde olduğu gibi dışarıdan göremezsiniz.
Biberon şekilleri genel olarak biberon şişeleri 3 şekilde olur.
- Standart (yuvarlak ağızlı): Uzun ve düz bir yapıdadır. İçini doldurması ve temizlemesi kolaydır.
- Köşeli: Başları 30 derece eğimlidir. Mama akışı açısından rahattır. Bebeğin hava yutmasını engeller. Ancak temizlenmesi zordur.
- Üçgen (geniş): Kavraması kolaydır. Düşünce yuvarlanmaz. Geniş biberon emziği anne göğsüne benzer etki yaratır.
Antikolik Biberon Nedir?
Gaz yapmayan biberon olarak da bilinen antikolik biberon, özel hava akış kanalları sayesinde bebeğin hava yutmadan beslenmesini sağlar.
Biberonun içindeki hava akış aparatı, havanın süte karışmasını engeller.
Bazı biberonlarda da aynı işi antikolik valf yapar. Valf sistemi bebeğin beslenirken hava yutmasını engelleyerek gaz oluşumunun önüne geçebilir.
Anne Memesine En Yakın Biberon Hangisi?
Anne memesine en yakın biberon, özellikle doğumun ardından belli bir süre sonra işe başlayacak annelerin en önemli konusu.
Neden? Çünkü,
- Anne hem emzirmeye devam etmek hem de iş hayatını sürdürmek ister.
- Çeşitli göğüs ucu problemleri, sağlık sorunları annenin kendi sütünü zaman zaman biberonla vermek istemesine yol açabilir.
- Anne ara sıra biberon kullanan bebeğinin, anne memesini emmekten vazgeçmesini istemez.
Yukarıdakilere benzer nedenlerle anne memesine en yakın biberon konusu oldukça önemlidir.
Bebek biberondan beslenirken annenin göğsünden süt emer gibi rahat etmelidir.
Peki anne memesine en yakın biberon nasıl olmalı?
Piyasada satılan pek çok markanın anne göğsüne en yakın biberon olarak tanıttığı ürünü var. Bu ürünlerin özel teknolojiyle üretilen emzikleri biberonla beslenmeyi daha doğal hale getiriyor.
Aşağıda anne memesine en yakın biberonların özelliklerinden bazılarını bulacaksınız.
- Anne memesi örnek alınarak tasarlanır.
- Biberon memesinden sütün ya da mamanın akış hızı, tıpkı anne memesinden süt akması gibidir. Yani normal biberonlara göre daha yavaş bir akış söz konusudur.
- Geniş biberon emziği, doğal emzirmedeki gibi bir kavrama etkisi yaratır.
- Esnek ve uzayabilen emzik, bebeğin anne göğsünü emerken yaptığı dalga hareketini biberonda da yapmasını sağlar.
Biberon Çeşitleri
Biberon çeşitleri malzeme açısından en çok cam, plastik ve silikondur. Her malzemenin kendine göre artıları ve eksileri vardır.
Şimdi gelin bu üç çeşit biberonu inceleyelim.
Cam Biberon
Cam herkesin bildiği gibi en sağlıklı malzeme. Bu nedenle tüm ebeveynlerin eli öncelikle cam biberona mutlaka gider.
Ancak cam biberonların artıları olduğu kadar eksileri de var.
Artıları:
- Cam biberonda BPA bulunmaz.
- Petrol kullanmadan yapıldığı için doğa dostudur.
- Dayanıklıdır.
- Sterilizasyon amaçlı kaynatılabilir. Aynı zamanda ısıtma amaçlı kullanılabilir.
- Cam, geri dönüştürülebilir bir malzemedir.
Eksileri:
- Kırılma riski taşır.
- Plastik biberona göre daha pahalıdır.
- Diğerlerine göre daha ağırdır.
- Her boy ve hacimde cam biberon bulmak çok da kolay olmayabilir.
Plastik Biberon
Plastik biberonda öncelikle öğrenmeniz gereken temel özellik BPA’sız olup olmadığı. Ayrıca ürünün üzerindeki kodlamalara da dikkat edin.
Çeşitli numaralarla ifade edilen bu kodlamalar, ürünün içeriğindeki kimyasallarla ilgili bilgi verir.
Unutmayın plastik kodu3, 6 ve 7 olanlar tercih edilmemesi gereken ürünlerdir.
Artıları:
- Hafiftir.
- Kırılmaz.
- Sağlamdır.
- BPA’sız plastikler geri dönüştürülebilir.
Eksileri:
- Cam biberon gibi uzun süre kullanıma uygun olmayabilir. Cama göre daha çabuk yıpranır.
BPA’sız biberon da petrol ürünleri kullanılarak üretilir. - Ebeveynlerin bir kısmı BPA’sız plastiğin de bebeğe zarar verebileceği konusunda endişe duyar.
- Sterilizasyon sırasında kaynatılamaz.
- Isıtma için kullanılamaz.
Silikon Biberon
Silikon biberonda da aranması gereken en temel özellik BPA’sız olmasıdır.
Artıları:
- Çok hafiftir.
- Kırılmaz.
- Kolaylıkla büküldüğü için tutuşu çok rahattır.
- Bulaşık makinesinde yıkanır.
Eksileri:
- Ürün skalası dardır.
- Cam kadar steril bir malzeme değildir.
- En az plastikler kadar lekeye açıktır.
Biberon Temizliğinin Önemi Nedir?
Bebeklerin en çok kullandığı ürünler arasında olan biberonun özenle temizlenmesi gerekir. Bebeklerin henüz bağışıklık sistemi yeteri kadar gelişmediği için biberonların doğru bir şekilde temizlenmesi sağlık açısından önem arz eder.
Biberonlar, diğer bebek malzemelerindeki gibi yeterince temizlenmediği takdirde bakteri üretebilir. Bu bakteriler, bebeğin sağlığını tehlikeye atabilir. Bakteri üreten biberonlar; ishal, mide bozukluğu, ateş gibi sağlık sorunlarını meydana getirebilir. Bu nedenle bebeğin beslenme saatinden önce biberon temizliği yapılmalı ve olası hastalık durumunda ise doktora başvurulmalıdır.
Biberon Temizliğinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bebeklerin temel besinini almak için kullandığı biberonların temizlenmesi oldukça önemlidir. İçerisindeki bakterilerin temizlenerek bebeğin daha sağlıklı öğün yemesi sağlanır. Doğru yapılmayan biberon temizliği içerisindeki bakterilerle bebeğe zarar verebilir. Bu sebeple biberon temizliği yapılırken ekstra özen gösterilir.
- Biberon kullanılırken üzerinde yazan uyarı kısımları okunmalı ve kaynatma işlemi uygun ise biberon kaynatılmalı. Kaynatma işlemi için uygun olmayan biberonları kaynatmak zarar verebilir.
- Cam biberon tercihi hem uzun süre kullanmak için hem de sağlık açısından oldukça yararlıdır.
- Bebekler bir yaşına gelmeden kullandıkları biberonlar bulaşık makinesinde yıkanmamalı. Bulaşık makinesinin içerisindeki deterjan temizlese dahi içerisindeki kimyasallar zarar verebilir.
- Biberon temizliği yapılmadan önce eller yıkanmalı ve biberon temizliği yapılacak malzemeler önceden temizlenmeli. Cam biberonlar buharlı temizlikte ya da kaynar su ile temizlendiğinde zarar görmeyen ürünlerdir.
- Bebeklerin sağlığı için biberonu her kullanımdan sonra temizlemek ve sterilize etmek için büyük tencerenin yarısına kadar su koyulmalı. Daha sonra bir çay bardağı kadar beyaz sirke eklenmeli ve cam biberon ya da emzik malzemeleri tencerenin içerisine konulmalı. Yaklaşık 5 dakika kadar kaynatıldıktan sonra malzemeler içerisinden çıkarılarak biberon temizleyiciler ile tek tek yıkanmalı. Yenidoğan biberon seti kolayca temizlenerek annelere pratiklik kazandırırken aynı zamanda bebeklere sağlıklı bir yaşam sunar.
- Biberon temizliği yaparken bulaşık deterjanı kullanımından kaçınılması bebeğin sağlığı için önemlidir. Bitkisel içerikli temizleme ürünleri kullanılabilir.
