Hamilelik ve Ruh Değişimleri

Hamilelik döneminde vücudumuzda meydana gelen hormonal değişiklikler yüzünden ruh halinizde ve psikolojinizde beklemediğiniz değişiklikler meydana gelebilmektedir. Eğer sizin hamile olmadığınız zamanlarda, bir yakınınız hamileyse, bu ruhsal mod değişikliklerini gözlemlemişsinizdir.

Hamilelik döneminde duygudurum değişiklikleri oldukça yaygın bir hamilelik belirtisidir. Bu heyecanlı süreçte annelikle ilgili korkulara da kapılabilirsiniz. Örneğin, kendinizi bir gün çok iyi bir anne olarak görürken, ertesi gün kendinizi kötü bir anne olacakmış gibi hissedebilir ve endişelenebilirsiniz. Peki hamilelik döneminde hangi ruh değişimleri görülebilmektedir?

Çoğu kadın hamileliğin yaklaşık altıncı haftasında ruh sağlığında değişiklikler yaşamaya başlar. Aksilik ve huysuzluk genellikle hamileliğin yaklaşık 10.haftasına kadar sürer ve ikinci trimesterde kaybolma eğilimi gösterir. Üçüncü trimester başlayınca ve bebeğin gelişi yaklaştıkça, birçok kadın tekrar tekrar ruhsal değişiklikleri yaşamaya başlar. Bunun son derece normal olduğunu unutmayın. Bebek sahibi olmak, birçok ebeveyn için heyecan verici, fakat stresli bir zamandır.

Hamilelik Döneminde Depresiflik

Hamilelik döneminde yaşadığınız hormonal değişiklikler sizi etkisi altına alabilir ve çoğu zaman normal dinlenmenize izin vermez. Beyninizden nörotransmitterlerin salınımını değiştirir, duygularınızda büyük dalgalanmalara yol açar. Bu dalgalanmalar yüzünden bir gün, cıvıl cıvıl ve iyimser hissedebileceğiniz gibi diğer gün depresyonda ve kendinizi kötü hissedebilirsiniz. Bu dalgalanma durumu gayet normaldir ve çoğu kadın bunu yaşamaktadır. Hamileliğin getirdiği hareketsizlik ve kısıtlanmalar da bu depresyonunuzu arttırabilmektedir. Çoğu kadın vücudunda meydana gelen değişikliklere alışamadığı için depresif hissedebilirken çoğu kadın kendini çirkin hissetmektedir. Bu ruh hali zamanla değişecek ve hamileliğe alışmaya başlayacaksınızdır.  Ancak bu ruh hali sizden uzun süre gitmiyorsa doktorunuzla konuşmanız gerekebilir.

Hamilelik Döneminde Sinirlilik ve Kızgınlık

Bebek sahibi olmak kolay değildir ve bu zorlu süreç anne karnında başlamaktadır. Hamile olduğunuzda vücudunuzun yapacağı işler de artmaktadır. Hamilelikte her ne kadar dinlenseniz ve hareket imkanınız kısıtlı olsa da bu dönemde harcanan enerji miktarı hemen hemen dağcılık yapan bir bireyinki ile eşdeğer miktardadır. Hamilelik döneminde oluşacak gaz oluşumu, kabızlık, reflü gibi şikayetler de sakin bir şekilde yaşamanızı olumsuz etkiler. Tüm bu hormonsal değişimlere bağlı olarak kendinizi sinirli ve gergin hissetmeniz oldukça doğaldır.

Hamilelik Döneminde Stres

Uzmanlara göre, ikinci trimester bebeğin beyin gelişimi için oldukça önemli bir dönem olarak kabul edilmekte ve bu süreçte anne adayında oluşan stres, bebeğin gelişmekte olan sinir sistemini de olumsuz etkileyebilmektedir. Aynı şekilde hamileliğin son dönemlerinde yaşanan stres erken doğum riskini de arttırabilmektedir.

Birçok araştırmada gebelik döneminde stres, düşük doğum ağırlığı ile de ilişkilendirilmektedir. Yine stresin tetiklediği rahim içi gelişme geriliği ile birlikte düşük doğum ağırlığı, bebeğin ileriki yaşamında kronik hastalıklara olan yatkınlığını da arttırmaktadır.

Aynı şekilde hamilelik öncesinde ve sırasında devam eden derin üzüntü ve kaygı yaşayan annelerin bebeklerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu riski de belirgin bir şekilde gözlemlenmektedir. Özellikle hamileliğin 12-22. haftaları arasında yaşanan stresin bu riski daha çok arttırdığı araştırmalar sonucu belirlenmiştir.

Stresle Başa Çıkma Yolları

• Sağlıklı beslenmeye özen gösterin
• Eşinizle ve yakın çevrenizle açık, net iletişim kurmayı deneyin.
• Yeterli derecede dinlenmeye özen gösterin
• Uyku düzeninize dikkat edin.
• Düzenli olarak hafif egzersiz yapın. (Yoga, yürüyüş ve hamile pilatesi uygun seçeneklerdir)
• Zihnini boşaltın! Kendinizi gereksiz endişelerden arındırın.
• İşlerinizi aynı anda yapmaya çalışmanız sıkışmanıza ve streslenmenize neden olacaktır. Aynı şekilde kendinizi sıkıştırdığınızdan dolayı hata yapma riskiniz de artacaktır.
• Unutmayın siz hamilesiniz! Halletmeniz gereken işleriniz için başkalarından yardım almaya çekinmemelisiniz.
• Düşünlerinizi yakınlarınızla paylaşmayı ihmal etmetin. Eğer gerekiyorsa profesyonel yardım almaktan çekinmeyin.

Hamilelik Döneminde Dalgınlık ve Unutkanlık

Hamilelik döneminde unutkanlığınızda önemli oranda bir artış görülebilmektedir. Bu dönemde kendinizi biraz sersemlemiş hissedebilirsiniz. Hamilelik döneminde yaşanan unutkanlık oldukça normaldir. Hamilelik sırasında yaşanılan bu duruma etrafınızdakiler bazen inanmasa da, bilimsel olarak kanıtlanmış olup bilim adamları tarafından ‘baby brain fenomeni’ ismi bile verilmiştir. Bu terim, hamilelik sırasında ve erken annelik döneminde annenin düşünce hızının yavaşlaması, basit unutkanlıklar yaşaması ve daha duygusal olması şeklinde açıklanabilir.

Hamileler üzerinde yapılan bazı çalışmalarda, hamilelerin karşılarındaki kişinin yüz ifadelerini inceleyerek o kişinin duygularını anlayabilme hisleri daha yüksek bulunmuştur. İlk başlarda hafızanızdaki değişimleri fark ettiğinizde bu bir hastalık belirtisi mi diye korkabilirsiniz. Ancak bu durum vücudunuzdaki değişimlerin sinyalleridir. Söyleyeceğiniz şeyi unutmak, eşyaları nereye koyduğunuzu unutmak ve dalgınlık en çok meydanda gelen durumların başındadır. Ancak korkmanıza gerek yok çünkü unutkanlık yaşayan tek anne adayı siz değilsiniz.

Hamileliğin ilerlemesiyle beslenme şekliniz bebeğinizin ihtiyaçlarına göre değişiklik göstermektedir. Eğer unutkanlıklarınızda gittikçe bir artış meydana geliyorsa, beslenme dengenizle ilgili bir problem de olabilmektedir. Hamilelikte uyguladığınız beslenme şekli, bebeğinizin ve sizin ortak ihtiyaçlarınıza göre belirlenmektedir. Eğer vitamin ve minerallerden ya da protein yönünden fakir besleniyorsak buna bağlı unutkanlık da geliştirmiş olabilirsiniz. Böyle durumlarda sizi takip eden kadın hastalıkları ve doğum uzmanınızla görüşüp gerektiğinde bir nöroloji uzmanına başvurabilirsiniz. B12 eksikliği önemli bir unutkanlık nedeni olduğu gibi folik asit ve demir eksikliğinde de böyle bir durum söz konusudur.

Unutkanlık İçin Yapabileceğiniz Minik Egzersizler

• Bir not defteriniz olsun ve önemli işlerinizi not edin, ama arada not defterinize bakmayı da ihmal etmeyin.
• Yeni öğrendiğiniz isimleri içinizden birkaç defa tekrar edin. Böylece bellekte daha uzun süre yer etmesini sağlarsınız.
• Yakınlarınıza bu durumun hamilelikte normal olduğunu söyleyin.

Temizlik İhtiyacı

Hamilelikte meydana gelen temizlik takıntısı sık görülen bir ruhsal değişimdir. Bu temizlik dürtüsüyle sürekli olarak ev ortamında bulunan eşyalar sizleri rahatsız edebilir. Ancak temizlik yapma dürtüsü sizin için tehlikeli olabilmektedir. Örneğin ağır ev iş yapma ihtiyacınız sizin için riskleri de beraberinde getirebilir. Hamilelik boyunca dolap çekip silme veya cam tavan temizliği gibi işlerden bilhassa kaçınmalısınız. Temizlik sizler için ne kadar takıntılı hal alsa da, kendinizi kontrol etmeli ve temizlik dürtüsünü yatıştırmalısınız. Temizlik yaparken mutlaka yardım almalısınız.

Hamilelik, Nesting Sendromu yani yuva hazırlama denen bir şey  bu dürtüyü aktif etmektedir.  Bu sendromu hayvanlarda da görebilirsiniz. Kuşların yumurtalarını bırakmadan önce yuva yapmaları, onları koruyabilecekleri yumuşacık bir yuva hazırlama çalışmaları bunlara örnektir. Kediler ve köpekler bile yavrularının gelişi için doğum köşeleri hazırlamaktadır. İnsanoğlu da hayvanlardan farklı değildir. Bebeğimizin gelişi için her şeyin mükemmel olmasını isteriz. Çevrenin yeterince temiz olmadığı endişesi içinde olup bebeğinizi güvenli ve korunaklı bir ortama getirmek için çabalamanız buna bir örnektir.

Ruh Değişimleri İle Baş Etme Yolları

• Sevdiklerinizle konuşmak bu ruh halinden çıkmanıza katkı sağlayabilir.
• Etrafınızdaki insanlara onlara sevginizi hissettirerek sizdeki birtakım değişimlerin ruh halinize yansıdığını onlara anlatmak iyi bir fikir olabilir.
• Bulunduğunuz ruh halinden kurtulmak için dışarı çıkıp ve yürüyüş yapabilirsiniz.
• Derin nefes alma egzersizleri yapın. Kızgın olduğunuz anda derin bir nefes alın ve bu ruh halinden uzaklaşın.
• Ruh halinizin değiştiğini hissettiğinizde komik bir şeyler izleyin ya da mizahi kitaplar okuyun.
• Gün içinde atıştırmalıklar tüketmeniz kan şekerinizi de düzenleyecektir.