Hamilelikte Kahve Tüketimi

Hamilelik döneminde yediğimiz her besine özellikle dikkat etmemiz gerekmektedir. Sevdiğimiz çoğu besinden ve içecekten bebeğimizin sağlığını ve kendi sağlımızı düşündüğümüz için vazgeçmek zorunda kalırız. Bu durum özellikle hayatınızda belli bir yer kaplayan besinlerden vazgeçerken oldukça zor olabilmektedir.

Kültürümüzde önemli bir yeri olan çay ve kahve de hamilelik döneminde tüketimine dikkat edilmesi gereken gıdaların başında gelmektedir. Peki hamilelik döneminde çay ve kahve tüketimi nasıl olmalıdır?

Kahvenin içinde bulunan kafein maddesinin saf hali ile aslında acı bir maddedir. Kafein, sadece içeceklerde değil aynı zamanda tıp alanında da kullanılmaktadır. Kafeinin kullanım alanları ise;

• Tıp alanında kalbi uyarmak için kullanılır.
• Az da olsa idrar söktürücü özelliği vardır.
• Enerji verir.
• Uyarıcı özelliği vardır. (Uzun yol sürücüleri ile sınavlara hazırlanan öğrenciler uyumamak için bol kafein tüketirler.)
• Aşırı tüketmek bağımlılık yaratır ve bazı sakıncalı durumlara neden olabilir.
• Beyni uyarır.
• Keyif verir, sakinleştirir.

Kafein sadece kahvede bulunmamakla beraber siyah çayda bulunan kafein miktarı yeşil çayda bulunan kafein miktarına göre daha fazladır. Hamile olan anne adaylarının tükettikleri içeceklerin ne kadar kafein içerdiğini bilerek tüketmelerinde fayda vardır. Unutmamanız gerekiyor ki fazla kafein miktarı sadece sizi değil, bebeğinizi de etkilemektedir.

Hamilelikte Tüketilmesi Gereken Kafein Miktarı

Kafein doğada; çay, kahve, kakao çekirdeği gibi bazı bitkilerde bulunmaktadır. Normal kafein tüketimi ölçüsü olarak günde 300 miligram  kabul edilebilmektedir. Ancak genellikle kafein bulunduran besin çeşitliliği dolayısıyla bu ölçünün üzerine çıkılmaktadır. Özellikle hamile olan anne adaylarında günde 300 miligram kafeinin üzerine çıkılmaması önem taşımaktadır.

Hamilelik ya da emzirme sürecinde alınan kafein kalp ve dolaşım sistemi ile sinir sistemini etkilemektedir. Bu durum, fetüs ve yeni doğanda(anne sütü ile beslenen) etkilerini göstermektedir. Unutmamak gerekir ki kafein tüketildiğinde anne adayı kafeinin etkilerini 10-11 saat kadar yaşarken, anne karnındaki fetüs bunu 100 saat olarak yaşamaktadır. Yani kanımıza geçen kafeinin etkileri bebeğin kanında da uzun süre görülmektedir.

Kafein maddesinin besin değeri bulunmamasıyla beraber zararları da olmaktadır.  Hamile olan bir anne adayının yüksek miktarda kafein alması  özellikle ikinci 3 aylık dönem düşükleri başta olmak üzere düşük riskleri oluşturabilmektedir.

Kafeinin bir diğer zararı ise idrar söktürücü olmasıdır. Hamilelik döneminde çok fazla kafein alınması, sıvı ve kalsiyum kaybı ile dehidrasyona neden olmaktadır. Ayrıca eğer yemekten hemen sonra alınırsa bu durum bağırsaklardan demir emilimini % 40 azaltmaktadır. Bu nedenle kafein içeren gıdaları ne kadar tüketmek gerektiğini bilmek kadar, ne zaman tüketmek gerektiğini de bilmek önemli bir detaydır.

Hamilelik Döneminde Kafein Tüketimi

Kafeinin zararları herkes için geçerli olması ile beraber herkes gibi hamileler de kafein tüketebilirler ancak bu tüketim abartılmadan, günde azami olarak 300 miligramı geçirmemek koşulu ile gerçekleştirilmelidir. Yapılan araştırmalar sonucunda kafeinin az miktarda tüketilmesinin faydalarının bile olabildiği belirlenmiştir.

Örneğin, kültürümüzün de bir parçası olan Türk Kahvesi’nin verdiği zevkten tamamen vazgeçmeniz gerekmemektedir. Gerginbir süreç geçiren anne adayının küçük bir fincan Türk kahvesi içerek rahatlaması son derece uygun olan bir durumdur. Kahvenizin yanında küçük bir çikolata ile keyifinize keyif katmanızın da bir sakıncası bulunmamaktadır.

Kafein tüketilirken dikkat edilmesi gereken asıl ölçüt diğer besinlerde de olduğu gibi tüketilen miktardır.  Beslenme şeklinin tümünde ölçülü tüketim önerilmektedir sık fakat azar azar yemek, ne kadar önemli ise kafeinin de az ve belli aralıklarda tüketilmesi, o kadar önemlidir. Kafeinin zararlı etkilerinden kaçınmak için özellikle hamile olan anne adayları bu konuda titiz davranmalıdır. Çünkü tüketilen kafein annenin kanından bebeğe geçmekte ve bebek bunu çok daha uzun süre taşımak zorunda kalmaktadır.

Günlük Hayatımızda Tükettiğimiz Besinler ve Kafein

Kafein sanılanın aksine sadece çay ve kahvede bulunmamaktadır. Soğuk algınlığı ilaçlarında, ağrı kesicilerde, alerji ilaçlarında, bitki çaylarında ve çikolatada bile farklı miktarlarda kafein bulunmaktadır.
Özellikle anne adayları hamilelikleri süresince her gün ne kadar kafein tükettiğini takip edebilmesi için en çok tüketilen maddelerin kafein değerlerine bazı örnekler verilmiştir.

• 1 fincan filtre kahve 135- 200 mg
• 1 fincan expresso 100 mg
• 1 fincan cappuccino 100 mg
• 1 fincan Türk kahvesi 57 mg
• 175 cc demleme çay 20- 110 mg
• 330 cc ice tea 70 mg
• 1 kutu kola 30- 56 mg
• 1 kutu diyet kola 38- 45 mg
• 1 kutu meşrubat 59 mg
• 100 gr sütlü çikolatada kafein miktarı 20 mg

Hamile olan anne adayları, günde 300 mg kafeinin üzerine çıkmamaları gerektiğinden hesaplarını bu tabloya göre yaparak bazı gıdaları ölçülü kullanma konusunda daha bilinçli hareket etmelilerdir. Bazı uzmanlar, 300 mg kafein tüketimini fazla bularak tüketilen miktarın 200 miligramı geçmemesi konusunda ısrarlı davranmaktadır.

Kafein Tüketimini Daha Rahat Hale Getirmek İçin

• Anne adayları hamilelik döneminin ilk 3 ayında, kafein içeren besin maddelerini tüketirken, içerdiği kafein miktarlarını hesaplayarak ve en aza indirerek uygulamalıdır.
• Gün içinde toplamda azami 300 miligramı geçmeyecek şekilde tüketmelidir.
• Bitkisel çaylarda da kafein olduğu bilinmeli ve fazla demlenmesini beklemeden tüketmelidir.
• Mümkün olduğu kadar öğleden sonraları için kafein içeren maddeler tüketilmemelidir. Özellikle akşam yemek sonrasında çay ve kahve gibi kafeinli içeceklerin tüketilmemesi gerekmektedir.
• Kahvelerin içinde en az kafein içeren Türk kahvesi tercih edilmelidir.
• Az az ve sık sık beslenilmelidir
• Zihin açacak başka ürünler tercih edilmeli, örneğin elma tüketilerek kafein almadan da zihin açıklığı sağlanabilmelidir.
• Diğer kahvelere göre Türk kahvesi daha az kafein içerdiğinden, hamileler Türk kahvesi tüketmeyi tercih etmelidir. (kahvesini yoğun koymamak koşulu ile)
• Aşırı koyu ve demli çay yerine daha açık çay içmeyi tercih etmelidir.
• Çay ve kahveyi şekersiz tüketmeyi tercih etmelidir.
• Aynı gün içinde hem kahve, hem çay, hem de kola ve çikolata gibi kafein içeren maddeleri peş peşe tüketmemeye aşırı özen gösterilmelidir.

Hamilelikte Kahve Tüketimi

Hamilelik döneminde 200-300 miligram kafein tüketilmesi gerektiğinden bahsettik. Kahvenin içinde çay, çikolata, meşrubat ve gazlı içeceklere oranla daha fazla kafein bulunduğundan dolayı, anne adaylarının mümkün olduğunca kahveden uzak durmalarında fayda vardır.

Aşırı kahve tüketiminin bebeğinize etkileri

• Bebekte kilo kaybı görülmesi,
• Bebeğin beyin ve vücut gelişiminde gerileme görülmesi,
• Erken ve riskli doğum tehlikesi görülmesi,
• Düşük olması gibi olumsuzluklara neden olabileceği gibi anne ve bebeğin ölümü ile sonuçlanan doğumlar da olabilmektedir.

Tüm bu yan etkiler göz önünde bulundurulduğunda uzmanlar tiryakilik söz konusu olmadığı sürece kahve tüketimini önermediği gibi, aşırı tiryaki olup kahvesiz yapamam diyen anne adayları için günde sadece bir fincan kahve tüketimini uygun görmektedirler.

Kahve Tüketimi Bebeğe Nasıl Zarar Verir?

Kahve tüketildiğinde içeriğinde bulunan kafein hızlı bir şekilde vücuda alınır ve annenin vücudundan bebeğe etki eder. 200 miligramdan fazla bebek vücuduna giren kafein, bebeğin kan akımını yaklaşık %25 oranında yavaşlatmaktadır. Bu durum bebeğin gelişimini ve kilosunu olumsuz yönde etkilemektedir.

Yapılan araştırmalara göre, annenin metabolik özellikleri bebeğe geçtiğinden dolayı hamilelik öncesinde de anne adayının kahve tüketimi ve hamilelik sonrası kahveyi azaltması ya da azaltamaması bebeği doğrudan etkilemektedir. Örneğin, hamilelik öncesi günlük kafein tüketimi 300 miligram olan iki anne adayından biri hamilelik sonrası günlük kafein tüketimini 60 miligrama düşürmüş, diğeri ise hiç düşürmeden devam etmiş ise kafein tüketimini azaltmayan anne adayının bebeğinde 250 gramdan başlayan kilo kaybı gözlenmiştir.

Bu yüzden özellikle hamilelik dönemi öncesi kahveyi çok tüketen anne adayları hamilelik kararına vardıkları zaman kahveyi bırakmalı şayet yapamıyor ise günde sadece 1 fincan ile sınırlamalıdır. Kafein tutkunluğu metabolik olarak anneden bebeğe geçeceğinden dolayı ne kadar azaltılırsa o kadar faydalı olmaktadır.

Kahve Yerine Tüketilebilecek İçecekler

Çay, meyve suyu, kola, gazoz hatta alkol gibi içeriğinde kafein bulunan tüm içecekler anne adayı için önerilmemektedir. Anne adayları için en yararlı olan ve zararı bulunmaya ana  içecek sudur ve istenildiği kadar tüketilebilmektedir. Suyun içeriğinde çoğu içecekte bulunan kafein bulunmamaktadır ve su tüketimi hem anne adayının tüm sıvı ihtiyacını karşılar hem de bebek gelişimi için çok faydalıdır.

Kahve Çeşitlerine Göre Kafein

1 fincan filtre kahvede 150-200 mg. kafein vardır.
1 fincan Expresso’da 100 mg. kafein vardır.
1 fincan Türk Kahvesinde 57 mg. kafein vardır.
1 fincan Cappuccino’da 100 mg. kafein vardır.
150 cc hazır kahvede 60 mg. kafein vardır.
2 gr. Nescafe2de 70gr. kafein bulunur.

Hamilelik döneminde kahvenin zararını bildiği halde bırakamayan anne adayları için kahveyi pişirme aşamasında evvelce atılan kahve ölçüsünü yarıya indirerek, büyük fincan yerine en küçük fincanı seçmek gibi çözümlerle de daha az kahve içmek için çözümler bulunabilir.