Hamilelikte Anemi
Gebelikte anemi, bazı hamile kadınların karşılaştığı sorunlardan biridir. Hamilelik döneminde anne adayı kendisini ve büyüyen fetüsünü desteklemek için vücudundaki ekstra kandan faydalanmaktadır. Bir kadın hamile kaldığında vücudundaki kan miktarı yüzde 20 ila 30 artmaktadır. Ancak bazı kadınlarda gebelik sırasında anemi komplikasyonu meydana gelmektedir. Bazı durumlarda bu endişe edilecek bir şey değildir, ancak diğerlerinde anemi için tedaviye ihtiyaç duyulabilir. Peki anemi belirtileri nelerdir ve tedavisi nasıl olmalıdır?
Anemi Nedir?
Anemi, özellikle kadınlarda çok yaygın bir olan bir rahatsızlıktır. Hamilelikte anemi, genel olarak, kırmızı kan hücrelerinin eksikliği veya düşük seviyede hemoglobin nedeniyle oluşmaktadır. Gebeliğin, özellikle ikinci ve üçüncü trimestarında daha fazla demir ihtiyacı doğduğundan dolayı vücutta yeterli miktarda demir yoksa, anne adayında anemi riski oluşabilmektedir.
Anemi nedenleri çeşitlidir, ancak gebe kadınlarda demir eksikliği anemisi ve vitamin eksikliği anemisi en sık görülen çeşitleridir.
1. Demir eksikliği anemisi: Vücutta kırmızı kan hücreleri yapmak için demir gerekmektedir. Bu anemi tipi beslenmede demir eksikliği, vücutta demirin zayıf emilmesi veya kanamadan kaynaklanan demir kaybına bağlı ortaya çıkmaktadır. Bu anemi şekli hamilelerde çok sık görülmektedir.
2.Vitamin eksikliği anemisi: Çoğu vitamin ve minerallerin “yardımcıları” bulunmaktadır. Bunlar vitaminler, mineraller, yağlar veya diğer vitaminlerin vücut tarafından düzgün şekilde kullanılmasına yardımcı olan proteinlerdir. Demir durumunda, kırmızı kan hücreleri yapmak için vücudumuzun ihtiyaç duyduğu yardımcılar folik asit ve B12 vitamindir. Folik asit veya vitamin B12 eksikliği olduğunda, vücutta yeterli miktarda kırmızı kan hücresi bulunmayabilir. D vitamini eksikliği aneminin diğer bir yaygın nedeni olmaktadır.
Diğer Anemi Tipleri
- Kronik hastalığın neden olduğu anemi: Hastalık hücrelerin üretimini inhibe edildiği zaman ortaya çıkmaktadır.
- Hemolitik anemi: Bu durumda, kırmızı kan hücreleri anemi oluşumuna nazaran daha hızlı parçalanır ve emilir.
- Aplastik anemi: Kemik iliğinin kan hücrelerinin üretimini durdurması ile kan hücrelerinin eksikliğinin artması yüzünden oluşur.
Anemi Riski Kimlerde Görülür
Anemi riski her hamile kadında görülebilmektedir ancak bir vejetaryen veya bir vegan diyeti ile beslenen kadınlar, aynı zamanda anemiye neden olabilecek vitamin B12 eksikliği riski altındadır. Bu yüzden anemi riski bu diyeti tercih eden annelerde daha fazla görülmektedir. Gebelikte anemi riski yüksek olan kadınlar şunlardır:
- Çoğul gebelik yaşayan anneler
- Genç anne adayları
- Adet düzensizliği olanlar
- Yakın aralıklarla gebe kalanlar
- Kusma problemini sık yaşayan anne adayları
- Demir içeren gıdaları az tüketenler
Anemi Belirtileri Nelerdir
Anemi, birden değil de yavaş yavaş geliştiğinde vücut bu duruma tolerans geliştirir ve çoğu anne adayı anemi riskinin altında bulunduğunun farkında olmamaktadır. Aneminin en belirgin özelliği ise yorgunluktur. Anemi riski olan annelerin hissettikleri yorgunluk zamanla artmaktadır ve günlük yaşamı etkileyecek bir boyuta ulaşmaktadır. Anemi rutin yapılan incelemeler sırasında anlaşılmaktadır.
Belirtileri
- Halsizlik
- Çabuk yorulma
- Soluk görünüm
- Çarpıntı
- Merdiven çıkma, yürüyüş gibi aktivitelerde hemen yorulma ve nefes nefese kalma
- Baş dönmesi, baygınlık
- Baş ağrısı
- Tırnak diplerinin soluklaşması
- Sarılık
- Karın ağrısı
Anemi Nasıl Önlenir
Demir eksikliğinden dolayı meydana gelen aneminin tedavisi oldukça basittir.Birçok durumda, anemi, vücudun sağlıklı sayıda kırmızı kan hücresi üretmek için gerekli vitamin ve mineralleri sağlayan çeşitli gıdalar içeren dengeli beslenme ile önlenebilir. Yeterli miktarda demir, C vitamini, D vitamini, folik asit ve B12 içeren beslenme düzeniyle anemi hastalığını önleyebiliriz. Eğer vejeteryan bir beslenme düzeniniz varsa takviye besin alabilirsiniz. Anemi hastalığından veya beslenmenizde yeterli miktarda vitamin ve mineral almadığınızdan endişeleniyorsanız doktorunuza danışabilirsiniz.
Anemi hastalığında nadiren de olsa enjeksiyon şeklinde demir alımı gerekebilir. Aynı şekilde eğer kansızlığınız çok fazla ise kan verilmesi gerekli olabilmektedir. Hamileliğin başlangıcında anemi olmasa bile birçok kadında demir takviyesi kullanılması önerilir. Bunun amacı vücuttaki demir depolarının desteklenmesidir. Kan değerleri normal olan kadınlarda demir kullanımı 24 haftaya kadar geciktirilebilir. Demir ilaçlarının kabızlık ve mide bulantısına neden olabileceği unutulmamalı ve doktor takviyesi ile gerçekleşmelidir.
Bazı durumlarda, hamile kadınlara beslenme planı konusunda danışmanlık da yapılabilir. Beslenme yoluyla vitamin ve minerallerin alınması, büyümekte olan bebeğin ihtiyaçlarını karşılamak için en iyi yol olacaktır. Bazı kadınlar, yeni beslenme gereksinimlerini karşılamak için hangi gıdaların beslenme programlarında olacağını bilmeyebilir. Böyle durumlarda bir diyetisyen ile beraber çalışmanız oldukça yararlı olacaktır.
Anemi Nasıl Teşhis Edilebilir
Gebe kadınlar anemi için rutin olarak testleri yaptırmalıdır. Bu genellikle ilk doğum öncesi hekimin randevusunda alacağı basit bir kan testi ile yapılmaktadır. Kan testi, ikinci ve üçüncü üç aylık dönem boyunca gerektiğinde tekrarlanacaktır. Kan çoğunlukla bir doktorun ofisinde veya klinikte bir sağlık uzmanı tarafından koldan alınmaktadır. Hamilelikte kansızlık değerleri ve anemi teşhisi için sıklıkla yapılan iki kan testi hemoglobin testi ve hematokrit testidir.
- Hemoglobin seviyesi testi: Bu testte vücudumuzda, vücudun hücrelerine oksijen taşımak için gereken bir kan proteini olan hemoglobin seviyesi için test edilmektedir. Düşük hemoglobin düzeyi, bir anemi türünün mevcut olabileceğini gösterir. Hamilelerde ortalama hemoglobin aralığı 11-12 g / dl’dir.
- Hematokrit seviyesi testi: Bu test kandaki kırmızı kan hücrelerinin yüzdesini ölçmektedir. Normal aralıktan düşük bir hematokrit düzeyi düşük kırmızı kan hücrelerinin seviyesini gösterir ve anemi gösterebilir. Hamile kadınlarda hematokrit için normal aralık 32 ila 28 arasındadır.
Demir Zengini Gıdalar
- Kırmızı et
- Tavuk (özellikle tavuk karaciğeri)
- Hindi
- Morina, somon balığı, mezgit balığı, levrek veya konserve diyet ton balığı gibi balıklar (haftada 350 grama kadar)
- Yapraklı yeşil sebzeler (ıspanak, brokoli, lahana)
- Zenginleştirilmiş kahvaltı mısır gevrekleri ve yulaf ezmesi
- Bakliyatlar
- Kabak, susam veya kabak çekirdeği
- Yumurta