Hamilelikte Bitki Çayı Tüketimi

Bitki çaylarının olumlu sağlık yararlarından hayatımızın birçok noktasında faydalanmaya başladık. Hem keyifli içimleri hem de koruyucu hatta tedavi edici etkileriyle giderek popüler hale geldiler. Doğal kaynaklı olmaları ise bazen risksiz oldukları yönünde doğru olmayan bir algıya kapılmamıza neden olabiliyor.

Sanılanın aksine bitki çaylarının yanlış kullanımı ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Aslında bitkiler sandığımızdan daha güçlüler.

Hamilelik dönemi ise birçok açıdan değişime uğranan, içimizde bir canlı daha geliştirip büyüttüğümüz özel bir dönemdir. Bu yüzden bu dönem ekstra hassasiyetler gerektirir. Özellikle ilk 3 ayı kapsayan 1. trimester döneminde sağlıklı bir gebeliğin temelleri atılır.

Genel olarak bitki çaylarına baktığımızda dikkat etmemiz gereken iki önemli nokta olduğunu görürüz. Bunlardan ilki dozlarıdır. 16. Yüzyılın önemli bilim insanlarından Paracelsus’un o zamanlarda da söylediği gibi “Zehir ile ilacı ayıran dozdur” 😊

Gebelik döneminde bitki çayları, mide bulantısını, gebeliğe bağlı ödem ve ağrıları azaltmaya yardımcı olması için tüketilir. Emzirme döneminde ise süt miktarı ve kalitesini artırmak, gaz ve şişkinlikleri rahatlatmak için yine bitki çaylarından yararlanılır. Faydaları saymakla bitmeyen bitkiler doğru şekilde ve uygun miktarda tüketildiğinde yarar sağlayabilir.

Bununla birlikte konu gebelik dönemi olunca tüketilen her besine tedbirli yaklaşmakta fayda var. Her ne kadar masum ve faydalı görünse de gebelikte bitki çayı tüketiminin hamileliğin seyrine çeşitli olumsuz etkileri olabilir. Bu nedenle hangi bitki çaylarının tüketilmesinde sakınca bulunmadığı, hangilerinden kaçınılması gerektiği alanında uzman bir hekime danışılarak öğrenilmeli ve kontrollü bir şekilde kullanılmalıdır.

Hamilelik süreci, bu özel döneme özgü gelişen çeşitli sebeplerle bağışıklığın düşük olduğu, dolayısıyla hastalıklara karşı savunmasız kalınan bir süreçtir. Özellikle ilk 3 aylık dönem olan 1. trimester başta olmak üzere gebelik dönemi boyunca ilaç kullanımı oldukça sınırlı hale gelir. Grip gibi mevsimsel hastalıklarda dahi ilaç desteği almaları kısıtlanan anne adayları için bitki çayları semptomları azaltmada adeta bir kurtarıcı olur. Anne adaylarının gebelikleri boyunca içmelerinde herhangi bir sakınca görülmeyen bitki çayları şöyle sıralanabilir:

• Ihlamur çayı
• Zencefil çayı
• Siyah çay
• Melisa çayı
• Nane limon çayı
• Elma ve portakal gibi meyve çayları
• Kuşburnu çayı

Yukarıdaki bitki çaylarının gebelikte olumsuz etkisi olmadığı bilinmesine rağmen yine de kontrollü tüketilmesi son derece önemlidir. Bu konuda uzman hekiminizden günlük doz ile ilgili tavsiye alabilirsiniz.

Hamilelik döneminde bazı bitki çaylarının kanama, düşük, kasılma gibi olumsuz durumlara yol açarak gebeliğin sonlanmasına yol açabildiği bilinir. Gebelikte tüketilmesi sakıncalı görülen bitki çayları şöyle sıralanabilir:

• Sinameki çayı
• Kekik çayı
• Ahududu çayı
• Anason çayı
• Meyan kökü çayı
• Lavanta çayı
• Keten tohumu
• Aloe vera çayı
• Ginseng çayı
• Adaçayı
• Kekik çayı
• Rezene çayı
• Papatya çayı
• Maydanoz suyu

Adaçayı düşüğe yol açabileceği için gebelik döneminde kullanılmaması önerilir. Kekik çayı, rezene çayı gibi bitki çaylarının rahimi uyararak erken doğum, kanama ya da düşük gibi olumsuz tablolara neden olabileceği bilinir. Papatya çayı sakinleştirici etkisi ile tercih edilen bir bitki çayıdır. Ancak uzmanlar hamilelikte papatya çayı içilir mi sorusuna olumsuz yönde cevap verirler. Papatya çayının kas gevşetici özelliğinin gebelik için sakıncalı olduğu belirtilir. Maydanozun da rahim kasılmalarını tetikleyerek kanamaya neden olabileceğinden dolayı gebelik döneminde tüketilmesi önerilmez.

Bitki Çayları ve Faydaları

• Zencefil

Mide bulantısını önler, şişkinlik hissini azaltır, hazımsızlığı düzenler. Taze zencefil kökünden 4-5 dilim kesip kaynamış suda demleyebilirsiniz. Günde en fazla 2 bardak içilebilir.

• Nane

Bitki çaylarının masum kelebeği nane ferahlatıcıdır, sakinleştirir, bulantılara ve soğuk algınlığına iyi gelir.

• Melisa çayı

Uykusuz gecelerin dert ortağı melisa anne adayını rahatlatır, uyumalarına yardımcı olur, hazmı düzenler, gaz önleyicidir ve antiseptik özelliği vardır. 5-6 yaprak melisayı beş dakika demledikten sonra içebilirsiniz.

• Kuşburnu

Kış aylarında güzel rengiyle içimizi ısıtan kuşburnu annelere zindelik verir, öksürüğe iyi gelir, C vitamini içerir ve kabızlığı engeller… Güzel tadına kanıp içmeyi abartmayın!

• Ihlamur

Ihlamur sizi rahatlatır, öksürüğe, gribe, mideye birebirdir. Böbrekleri yormadan vücutta biriken ödemi atar, bağışıklık sistemini güçlendirir. Kaynatıp demini aldıktan sonra gönül rahatlığıyla tüketebilirsiniz.

• Rezene

Kendisiyle pek hoşlaşmayız ama iştahsızlığa iyi gelir, anne sütünü artırır, bağırsaklarda gaz oluşumunu engeller.

• Yeşilçay

Siyah çaya göre daha az kafein içermektedir ama kafeinin plasentadan geçerek bebeğe ulaştığı göz önüne alınarak, fazla içimi halinde güvenilirliği hakkındaki tartışmalar hala devam etmektedir. Ayrıca folik asit emilimini azaltmaktadır.

• Elma

Zindelik verir, rahatlatır, yorgunluk giderir ve C vitamini kaynağıdır. Elma ve elma kabuğu kompostosu, mide bulantısı, mide yanması ve ekşimesini önler.

• Adaçayı

Rahim kasılmalarını uyarıcı etkisi bulunan adaçayını ilk ve ikinci trimester’larda yoğun olarak içmenizi tavsiye etmem ama son trimester yani gebeliğinizin son üç ayı ve hatta son ayında rahatlıkla tüketebilirsiniz. Bunun yanı sıra sinirleri yatıştırıcı, bulantı azaltıcı, hazmı düzenleyici ve ödem atıcı özelliği vardır. 5-6 yaprak adaçayını, on dakika demleyip günde bir, iki bardak içebilirsiniz.

• Ahududu yaprağı çayı

Kalsiyum ve magnezyum yönünden zengin olan ahududu çayı ebelerin sıkça önerdiği ve etkili olması için tavsiye ettikleri, ahududu çayının gebeliğin son üç ayı kullanımı önerilmektedir.

• Sinameki Çayı

Kuvvetli müshil görevi görür, bağırsaklarınızdaki vitamin, mineral emiliminizi azalttığından gebeliğiniz süresince tüketmeyiniz.

Poşet çaylar yerine kendi demleyeceğiniz bitki ve meyve çaylarını tercih etmeniz daha iyi olacaktır. Taze meyveleri kullanarak yapacağınız çaylar da çok lezzetli olur.

Genel olarak değerlendirdiğimizde hamilelik döneminde bitki çaylarına karşı biraz mesafeli durmakta fayda vardır. Yukarıda belirttiğimiz gibi bazı bitki çaylarına daha güvenli yaklaşabiliyorken, bazılarında bu durum daha riskli olabiliyor.

Gebelikte bitki çayı tüketimi son derece hassas bir konudur. Bu nedenle uzman hekiminizden tüketilmemesi gereken bitkilerle ilgili bilgi almanız, tüketebileceğiniz bitki çayları ile ilgili de günlük porsiyon konusunda tavsiyelere uymanız sizin ve bebeğinizin sağlığı için oldukça önemlidir.