Hamilelikte Depresyon ve Antidepresan Kullanımı
Anne adaylarında hamileliğin ilk dönemlerinde başlayan sıkıntılar özellikle hamileliğin son dönemine doğru artış gösterebilir ve bu sıkıntılar çoğu zaman anne adaylarının hamilelik depresyonuna girmelerine neden olabilir.
Hamilelikte depresyon düşündüğünüzden daha yaygındır: Hamile kadınların %14 ile %23’ü depresyon belirtileri yaşar. Bu oranlar ışığında, hamilelik depresyonu anne adayları arasında oldukça yaygın olarak kabul edilebilir.
Buna ilave olarak bebeğin gelişmesiyle ilk aylarda başlayan baş dönmeleri ve mide bulantıları anne adaylarının vücut dengelerini bozarken, daha sonraki aylarda başlayan bel ve bacak ağrılarının da eklenmesi anne adaylarını hamilelik depresyonuna sürükler.
Çoğu anne adayları bu durumun farkına varmaz ancak bu durum zaman zaman aile içi huzursuzluklarının yaşanmasına neden olabilir. Anne adaylarının bu durumla başa çıkmaları için baba adaylarına büyük görev düşmektedir.
Uzman hekimler anne adaylarında görülen hamilelik depresyonu belirtilerinin şiddetine göre, ilaçsız tedavi ya da psikoterapi gibi tedavi yöntemlerinden birinin uygulanmasını önerirler.
Ancak bazı durumlarda kar&zarar ilişkisi ele alınır ve hamilelik döneminde antidepresan kullanımı önerilebilir.
Hamilelik Depresyonunun Olası Belirtileri
- Sürekli üzüntü hali
- Konsantre olma güçlüğü
- Çok az veya çok fazla uyuma
- Genellikle haz veren aktivitelere olan ilginin kaybolması
- Doğacak çocuğun istikbali ile alakalı karamsar düşünceler
- Doğacak çocuğuna bakamama endişeleri
- Ölüm, intihar veya ümitsizlik düşüncelerinin sürekli tekrarlaması
- Anksiyete, huzursuzluk
- Suçluluk veya değersizlik duyguları
- Yeme alışkanlıklarında değişimler
- Hamilelik Depresyonunu Tetikleyen Etkenler
- İlişkilerde sorunlar, evliliğin geleceği ile ilgili kaygılar
- Doğacak çocuğun özürlü olabilme ihtimalleri
- İstenmeyen hamilelik durumları
- Ailede veya kişide depresyon geçmişi
- Daha önce yaşanan düşükler
- Stresli yaşam olayları
- Hamilelikte komplikasyonlar olması
- Travmaya maruz kalmak
Doktor Desteği Gerekli Midir?
Hamilelik depresyonu ağır yaşayan anne adayları bu süreçte gerek kendine gerekse hamilelik takibine ve beslenmesine gerekli önemi göstermezler. Bu durum bebekleri de etkiler. Uzmanlar hamilelik depresyonu görülen anne adayların bebeklerde demir eksiliği, hiperaktivite, ajidite gibi durumlara daha sık rastlandığı belirtirler.
Anne adayları kendilerinde; üzüntü hali, konsantre olamama, yeme alışkanlıklarında değişiklik, sosyalleşmeden kaçınmak, unutkanlık, sürekli ve ani ağlama atakları vb. durumlardan bir kısmını kendilerinde fark ettiklerinde hemen doktora başvurmaları önerilir.
Bu durumdaki anne adaylarına Psikiyatri uzmanları tarafından uygun tedaviler yanı sıra psikoterapi gibi tedavi yöntemleri de uygulanmaktadır.
Hamilelik Döneminde Kullanılan Antidepresanlar
Selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI): Genellikle etken maddesi sitalopram, fluoksetin, sertralin ilaçlar gebelik için seçilen antidepresan türleridir.
Serotonin, norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI): Duloksetin ve venlafaksin gebelik sırasında depresyonda kullanılabilen ilaçlardandır.
Bupropion: Bu ilaç hem depresyon hem de sigarayı bırakma tedavisinde kullanılabilir. Depresyonda ilk seçenek olmasa da aşırı bağımlılığı olan kadınlarda sigarayı bıraktırma etkisi yüksektir.
Trisiklik antidepresanlar: Amitriptilin ve nortriptilin etken maddeli bu ilaçlar genelde gebelerde ilk tercih olarak kullanılmazlar. Ancak diğer ilaçlara cevap vermeyen dirençli depresyon tedavisinde kullanılabilirler.
Hamilelikte Antidepresan İlaçlar Zararlı mıdır?
Yenidoğanlardaki bazı solunum yolu problemlerinin antidepresanlarla ilişkili olduğu bilinir. Özellikle hamileliğin ilk ayında antidepresan kullanımı, fetal kalp kusurlarına ve anne adayında yüksek tansiyonun kötüleşmesine yol açabilir.
Bu durum, hamilelikte panik atak ilacı kullananlar için de geçerlidir. Dolayısıyla zorunlu olmadıkça ilk trimester döneminde antidepresan kullanımını minimum ölçekte tutmakta fayda vardır.
Ancak doktor bir antidepresan reçete etmeden önce, antidepresanla tedavinin zararına karşılık hastalığın potansiyel zararlı etkilerini tartmak zorunluluğunu düşünür.
Çünkü şiddetli depresyonu olan hamile kadınlar için ilaç kullanmamak, kabul edilemez bir zarar riski oluşturabilir.
Daha açıklayıcı olmak gerekirse tedavi edilmeyen depresyon hem anne hem de gelişmekte olan çocuğuna zarar verebilir, bu nedenle tüm tedavi seçeneklerini araştırmak önemlidir. Bazı kadınlar için antidepresanların yararları, potansiyel risklerden ağır basabilir ve bazı ilaçlar muhtemelen diğerlerinden daha güvenlidir.
Eğer hamileyseniz ve bir depresyon yaşıyor olabileceğinizi düşünüyorsanız, özellikle depresyon veya diğer anksiyete gibi sorunlar teşhis edilmişse, doktorunuzun yönergelerine uymanız oldukça önemlidir.
Aynı şekilde antidepresan kullanırken hamile kalmayı düşünüyorsanız, doktorunuzla konuşmanız yine iyi bir fikir olabilir.
.
