Hamilelikte Panik Atak
Gebelik döneminde meydana gelen ve bebeğin sorumluluğunu alamama kaygısı ile başlayan panik atak, erken teşhis ve tedavi ile müdahale edilmediği takdirde anne ve bebek sağlığı için olumsuz sonuçlara yol açabilir. Hastalığın ileri seviyelere ulaşması sonrasında strese bağlı olarak erken doğumlar ya da düşükler meydana gelebilir.
Bazı anne adayları için hamilelik dönemi rahat ve sorunsuz bir şekilde geçse de bazıları için tam tersi olur ve yaşanan sorunlar nedeniyle kabusa dönüşür. Özellikle hem fiziksel hem de psikolojik değişimlerin hızla başlaması nedeniyle anne adaylarının daha sinirli, endişeli ve karamsar oldukları gözlenmiştir. Bu zorlu süreçte genetik yatkınlıkta göz önünde bulundurulduğunda ortaya çıkan sen büyük sorunlardan biri de panik ataktır.
Panik Atak Nedir?
Birden bire ortaya çıkan yersiz kaygı, mide bulantısı, şiddetli korku ve sarsıntı nöbetleri panik atak adı altında anılmaktadır. Bu hastalık, tamamen ruhsal kaynaklı olup bedensel olarak büyük etkilere sahip bir kaygı bozukluğudur. Panik atak, anne adayında ”bebeğime zarar mı veriyorum” sorusunu doğurmakta ve annede panik ve endişe oranını arttırmaktadır. Normal kişiler için bile olumsuz sonuçlara yol açabilen bu durum hamilelik sürecinde daha tehlikeli bir hal alır. Panik atak, doğum korkusunu da tetikleyecek ve anne adayını doğum yolculuğunda zora sokacaktır. Panik atak temelde bir anksiyete bozukluğudur. Anne adayı atak sırasında kalp çarpıntısı, baş dönmesi, nefes darlığı gibi semptomlar yaşayarak kalp krizi geçireceği, öleceği, düşüp bayılacağı, delireceği, kontrolünü kaybedeceği korkusunu yoğun olarak hissetmektedir. Tüm bu olumsuz duygular anne adayını bebeğine zarar verdiği düşüncesine iterek daha fazla panik haline sokmaktadır.
Gebelik Öncesinde ve Sonrasında Yaşanan Ruhsal Sıkıntılar
Gebelik öncesinde, sırasında ya da sonrasında zaman belli olmaksızın anne adaylarında hem ruhsal hem de fiziksel hastalıklar çoğu zaman yaşanır. Buna ek olarak genetik olarak yatkınlığı bulunan anne adaylarında durum kısa sürede olumsuz bir hal alarak depresyon, panik atak ve şizofrenik durumlar tarzında ortaya çıkabilir. Bu dönemlerde yaşanan stres ve ekonomik zorluklar, aile içi problemler ile birlikte hem anne adayını hem de bebeği olumsuz bir şekilde etkiler.
Bebeğe sahip olmanın verdiği sorumluluk, bakamama kaygısı ile birlikte anne adayı daha fazla stres olur ve duygusal rahatsızlığın içerisine sürüklenir. Bunların daha kötüye gitmesi ile birlikte insanlarla anlaşamama ve toplum içine çıkamama gibi sorunlar da meydana gelebilir. Bebeğin gelişimini de etkileyen bu durumlar düşük ya da erken doğumların olmasına neden olur.
Panik Atak Hissini Yaşayan Kişilerin Davranışları Nasıl Olur?
Şiddetli bir panik atak yaşayan kişilerde evden çıkamama ve yalnız kalamama gibi belirtiler ortaya çıkar. Bu kişiler tek başına çarşıya gidemez, köprü ya da tünel gibi alanlardan geçemez ve kapalı küçük ortamlarda uzun süre duramaz. Bunun yanı sıra sürekli bayılma hissi yüzünden hastaneye yakın yerlerde yaşamak isterler. Sürekli ölüm, kalp krizi ya da felç olma korkusu ile kontrollerini kaybederler. Toplum içine çıkamayan panik atak hastaları, toplumdan ve insanlardan kaçma eğilimi gösterirler.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
En sık rastlanılan panik atak belirtileri arasında kalp atışlarında hızlanma, çarpıntı, terleme, bulantı, kusma, nefes darlığı, soluğun kesilmesi, boğulma hissi, baş dönmesi ve bayılma, karında ağrı, üşüme ve titreme yer almaktadır. Bu belirtiler, hamileliğin normal fiziksel rahatsızlıklarından olabileceği için hasta öncelikle genel bir sağlık taramasından geçirilmelidir ve daha sonra sonuçlara göre panik atak teşhisi konmalıdır. Anne adayında kesin olarak panik atak tanısı konulduysa sonrasında kesinlikle olumsuz eleştiri tarzında konuşmalardan kaçınılmalıdır. Çünkü bu eleştiriler hastalığı tetikleyen unsurlardır. Teşhis sonrasında anne adayına uygun olan ilaçlar seçilir. Bu ilaçlar her anne adayında farklı olabilir ve aynı sonucu vermeyebilir. İlaçların tek başına yeterli olmadığı bu hastalıkta, kişilik analizi, çocukluk dönemi, genetik yatkınlıklar ve bilinçaltı araştırmaları da yapılmalıdır.
Panik Atak İle Nasıl Baş Edilir?
- Hamileliğiniz boyunca kendinize iyi gelen, sevdiğiniz şeyleri yapmaya çok daha fazla vakit ayırmalısınız. Zihninizi pozitif düşüncelerle meşgul etmeniz negatif düşüncelere o kadar az yer ayırmanıza neden olacaktır. Hamilelik döneminde olduğunuzu ve hayatınızda sadece bir kere bu anı yaşayacağınızı unutmayın. Bu güzel mucizenin her anının tadını çıkarmaya çalışın.
- Panik atak ile baş etmeniz için mutlaka nefes ve gevşeme tekniklerini öğrenmeli ve uygulamalısınız. Yavaş nefes almak ve aldığınız nefesi daha yavaş boşaltmak paniği kontrol etmenize ve sakinleşmenize yardımcı olacaktır. Burada izlenebilecek en pratik yol nefese odaklanmak ve örneğin nefes alırken 5’ e kadar sayıp verirken 10’ a kadar saymak yani aldığının iki katı sürede nefesinizi vermektir.
- Hamilelik döneminde çevremizdeki faktörle oldukça duyarlı olduğumuzdan dolayı negatif uyaranlardan uzak durmamız gerekmektedir. Negatif uyaranlara maruz kalmanız sizi etkileyecek ve panik atağınızı tetikleyecektir. Panik atağın nedenlerini anlamanız önlem almanız açısından oldukça önemli olduğundan dolayı gerekirse bir uzmana danışabilirsiniz.
- Anne adayı mümkün olduğunca negatif doğum hikayelerinden uzak durmalıdır. Bu hikayeler anne adayını panik atak sorunu ile mücadele ediyorsa oldukça negatif yönde etkileyecektir. Yalnızca pozitif doğum hikayelerine hayatınızda yer vermeniz gerekmektedir. Doğum hakkında bilgi sahibi olmanız bu hikayelerin sizi negatif yönde etkilemesini de önleme yardımcı olacak ve korkularınızı dindirecektir.
- Panik Atak seyrinde genelde atak başlar, yükselir, bir tepe noktasına ulaşır ve sonra yavaş yavaş şiddetini azaltarak geçer. Panik atağa başında müdahale etmek şiddeti en tepe noktaya ulaşmışken müdahale etmekten çok daha kolaydır. Panik atağınızın başladığını hissettiğiniz anda zamanla geçeceğini düşünmek, bedeninizdeki semptomları dinlemek yerine odağı başka yere çevirmek, derin ve sakin nefesler almak, belki yanına birini alıp açık havaya çıkıp biraz yürümek, yakınına anında söyleyip destek istemek, rahatlatıcı müzikler dinlemek size yardımcı olacaktır.