Hamilelikte Alınması Gereken Vitaminler ve Mineraller

Hamilelik döneminde yeterli ve düzenli beslenme konusuna özellikle dikkat etmemiz gerekmektedir. Özellikle bu dönemde bağışıklık sistemimizin eskiye oranla daha fazla desteğe ihtiyacı olacağından dolayı vücudumuzun ihtiyacı olan tüm vitamin ve minerallerin alınması gerekmektedir. Annenin gerekli vitaminler ve mineralleri alabilmesi ile bebeğin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için doktor kontrolünde vitamin haplarının alınması önerilmektedir.

Vücuttaki dengenin bozulmasını önlemek ve herhangi bir sağlık sorunuyla karşılaşmamak için vücuda doğru besinlerin alımı yoluyla gerekli vitamin, mineral, protein ve uygun karbonhidratlar verilmelidir. Hamilelik döneminde ise bu durum daha önemli hale gelir. Hem annenin hem de bebeğin sağlığı söz konusu olduğu için yeterli ve dengeli beslenme konusunun önemi oldukça fazladır. Hamilelik dönemi sonrasındaki süreçte de annenin beslenme düzenine ve içeriğine özen göstermesi gerekmektedir.

Hamilelik kararı alınmasıyla birlikte kadınlar tahmini hamilelikten yaklaşık 3 ay önce kadar vitamin (folk asit) alımına başlamalıdır. Hamilelik için döllenecek olan yumurta yaklaşık 3 ay öncesinden olgunlaşmaya başlayacağı için hamilelik öncesi 3 ayda yeterli besleniyor olmak önemlidir.

Hamilelik döneminde vücut gereksinimleri artacağı için tüketilen besinler hem anne hem de bebek sağlığı için yeterli olmayabilir. Yeterince özen gösterilmediği takdirde vücudun ihtiyacı olan tüm besinleri almak mümkün olamamaktadır. Bu nedenle özellikle hamilelik döneminde vitamin haplarına ihtiyaç duyulur. Taze sebze meyve tüketemiyor, kirli havaya maruz kalıyor, mide bulantısı, kusma nedenleriyle yeteri kadar iyi beslenemiyorsanız, doktorunuz tarafından ilave vitamin verilmesi durumu söz konusu olacaktır.

Hamilelikte Alınması Gereken Vitaminler ve Mineraller

Vücudumuz için en besleyici maddelerin folik asit, demir ve kalsiyum olduğu bilinmektedir. Vitamin haplarının kullanımı kişiye göre değişebilmekte olup, bazı kadınların 12 ay boyunca folik asit kullanması gerekebilmektedir. Folik asit kullanımının çeşitli nedenleri ve yararları bulunmaktadır. Sinir yolu kusurlarını engellemekte olan folik asitin başlıca işlevi oksijenin anneden bebeğe ulaşmasını sağlamak ve annede hamilelik döneminde görülme riski yüksek olan aneminin görülmesini önlemektir. Eğer vücudunuzda yeterli miktarda folik asit bulunmuyorsa kansızlık, unutkanlık, aşırı yorgunluk, baş dönmesi, nefes darlığı gibi durumlara neden olacaktır. Folik asit açısından zengin olan başlıca yiyecekler arasında karaciğer, yeşil yapraklı bitkiler, kırmızı et  çeşitleri yer almaktadır.

Folik Asit

Hamilelikte folik asit yetersizliğinin fetüs gelişimine olumsuz bir etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Folik asit embriyonun gelişiminde önemli bir rol oynamaktadır. Düşük seviyede folik asit alan kadınların spina bifida gibi nöral tüp kusuru olan bebek doğurma riskleri artmaktadır. Spina bifida, beyin ve omuriliği oluşturacak minik doku tüpünün, embriyonun gelişiminin erken safhasında düzgün kapanmaması sonucu meydana gelen bir rahatsızlıktır.

Hamilelikte folik asitin önemi anne adayı hamile kalmaya karar verdiği dönemde başlamaktadır. Embriyonun nöral tüpünün kapanması hamileliğin en başlarında gerçekleşmektedir. Bazı kadınlar bu dönemde hamile olduklarının farkında bile olmayabilir. Hamilelikte folik asit yetersizliği hamilelik döneminde komplikasyon riskini de arttırır. Tüm hamile kadınlar için günde yaklaşık 600 mikrogram folik asit alımı önerilmektedir.

Hamilelikte Folik Asit Eksikliği

Vücudunuzda yeterli miktarda folik asit bulunmadığında kansızlık, unutkanlık, aşırı yorgunluk, baş dönmesi, nefes darlığı gibi belirtiler yaşayabilirsiniz. Bu belirtiler diğer bir B grubu vitamini olan B12 eksikliğinde de görülebileceğinden, bu durumda bir uzmana danışmanız folik asit eksikliğinin tespit edilebilmesi için önemlidir. Bunun için doktora gittiğinizde kan tahlili yapılabilir ve kanınızda ne kadar folat ve B12 olduğuna bakılabilir.

Folik Asit Eksikliğinin Neden Olabileceği Sorunlar

• Nöral tüp defekti
• Düşük riski
• Megaloblastik anemi
• Erken membran rüptürü
• Erken doğum riski
• Ablatio plasenta
• Neonatal ölüm

Folik Asit İçeren Besinler

• Portakal suyu
• Kuşkonmaz
• Pişmiş mercimek
• Bezelye
• Barbunya
• Haşlanmış ıspanak
• Buğday rüşeymi
• Ayçekirdeği
• Domates suyu
• Yumurta
• Karalahana / lahana
• Turunçgiller
• Brokoli
• Avokado

Protein

Hamilelik döneminde anne adayının hayatının diğer dönemlerinde alması gereken miktara göre daha fazla proteine ihtiyacı olur. Proteinler, fetüsün gelişmekte olan dokuları için önemlidir. Bebek her gün alınan proteinlerdeki aminoasitleri  kullanarak büyümektedir. Bebeğin hücrelerinin gelişimi için protein alımı anne adayı için zorunludur.

Günde yaklaşık 70-75 gram kadar  protein almayı hedefleyebilirsiniz. Bu miktar hamilelik dışında  ihtiyaç duyulan miktardan yaklaşık 25 gram daha fazladır. Bu protein ihtiyacını karşılamak için her zaman yediklerinize 1 bardak süt ya da bir porsiyon et ekleyerek bunu karşılayabilirsiniz.

Porsiyonlardaki  protein miktarını hesaplarken, 1 bardak sütte 1/3 porsiyon protein, 1 bardak yoğurtta ise ½ porsiyon protein bulunduğunu göz önünde bulundurabilirsiniz.

Protein İçeren Besinler

• Yumurta
• Badem
• Yulaf
• Köy peyniri
• Yoğurt
• Süt
• Brokoli
• Ton Balığı
• Kinoa
• Kırmızı mercimek
• Somon
• Hindi göğüs
• Kabak Çekirdeği
• Brüksel lahanası
• Fıstık Ezmesi
• Karides
• Kuzu eti
• Mezgit
• Hamsi
• Barbunya
• Tofu

Demir

Bebeğinizin gelişmekte olan kan dolaşımı ve anne adayının her gün biraz daha artan kan miktarı için bol miktarda demir alması gerekmektedir. Eğer anne adayı demir miktarını az alırsa vücudu yeterli miktarda hemoglobin üretemez. Hemoglobin ise kırmızı kan hücrelerinin, vücut dokularına oksijen taşımasına olanak veren bir moleküldür. Eğer demir oranı zengin yiyecekleri C vitaminli yiyeceklerle tüketirseniz demirin emilimi artacaktır. Öte yandan kalsiyum içeren besinlerle tüketmek demirin verimini azaltmaktadır. Tükettiğiniz besinler dışında kahvaltıda tahin-pekmez tüketmeniz de demir ihtiyacınız için oldukça yararlı olacaktır.

Hamilelikte Demir Eksikliği

• Bebeklerin erken ya da düşük kiloda doğma riskini arttır.
• Plasentanın gelişimini engeller.
• Annede anemiyi tetikler.
• Yorgunluk ve halsizlik hissine sebep olur.

Demir İçeren Besinler

• Kırmızı et
• Kümes hayvanlarının siyah eti
• Yeşil yapraklı sebzeler; ıspanak, pazı vb.
• Zenginleştirilmiş tahıllar
• Kuru kayısı
• Pişmiş barbunya
• Pişmiş nohut
• Pişmiş kinoa
• Pişmiş mercimek
• Soya fasulyesi

Çinko

Çinko, vücudun bakımı ve onarımı için oldukça gerekli bir mineraldir. Çinko DNA’nın fonksiyonlarına yardımcı olmaktadır. Gebelik dönemi boyunca yeterli çinko alımı hücrelerin sağlığı ve gelişimi için de önemlidir. Çinkonun yararları arasında bağışıklık sistemini desteklemek, koku ve tat duygusunu geliştirmek ve yaraların iyileşmesine yardımcı olmak yer almaktadır. Gebelik döneminde çinko minerali eksikliği düşüklere, kan zehirlenmesine ( toksemi ), düşük ağırlıklı bebek doğumu gibi sorunlara yol açabilmektedir.

Eğer vejetaryen beslenme şeklini tercih ediyorsanız vücudunuzda çinko eksikliği görülebilir. Sebzelerden vücudunuzun ihtiyacı olan miktarda çinko alımı mümkün olmayabilir. Eğer böyle bir durumda bulunuyorsanız çinko destek minerali alma konusunda hekiminize danışmanızda fayda vardır.

Hamilelikte Çinko Eksikliği

• Düşük riski
• Kan zehirlenmesi
• Düşük ağırlıklı bebek doğumu
• Koku ve tat duygusunda sorunlar meydana gelmesi
• İştah kaybı
• Zayıflayan bağışıklık sisteminden dolayı enfeksiyonlara karşı daha yatkınlık
• Bebeğin gelişiminde sorunlar
• Yaraların daha geç iyileşmesi